Παίζουμε Ειρήνη

Η στιγμή για την οποία μίλησα πολλές φορές στο παρελθόν, έφθασε. Οι πρώτοι συγγενείς αγνοουμένων ειδοποιήθηκαν  ότι πρόκειται να παραλάβουν τα οστά των συγγενών τους. Τα οστά αυτά είναι αποτέλεσμα εγκλημάτων. Δεν σας φαίνεται κάπως περίεργο αυτό που συμβαίνει στην «ευρωπαϊκή Κύπρο» των ηθικών αξιών, της ισότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;  Βρήκαμε τα θύματα, αλλά όχι τους θύτες! Σχεδόν μισό αιώνα μετά, ξέρουμε ακριβώς πού να σκάψουμε, για να βρούμε τους ομαδικούς τάφους, αλλά δεν ξέρουμε πού να βρούμε τους δολοφόνους.  Πώς ξέρανε, αλήθεια, ότι κάτω από το συγκεκριμένο δέντρο υπήρχε ομαδικός τάφος, αλλά αγνοούν ποιοι τον άνοιξαν;

Τι απέγιναν οι δειλοί δολοφόνοι αμάχων; Σε ποιο τμήμα τής μετανεξαρτησιακής δημόσιας υπηρεσίας βολεύτηκαν οι αυτουργοί αυτών των εγκλημάτων; Τι απέγιναν αυτοί οι σπουδαίοι «πατριώτες», που χρόνια τώρα κάθονται στα καφενεία και κομπάζουν για τα ανδραγαθήματά τους; Μέσα σε ποια πολιτικά κόμματα έκτισαν τις καριέρες τους, αυτοί που σφάγιασαν γυναικόπαιδα στη Μάραθα, την Τόχνη, το Παλαίκυθρο, την Άσσια, την Αγιά, τη Γιαλούσα;

Ίσως να είμαστε η μόνη χώρα στον κόσμο όπου ανοίγονται ομαδικοί τάφοι χωρίς να προηγηθεί η προσπάθεια για κάθαρση, μέσα από μια Επιτροπή Αλήθειας και Συμφιλίωσης -έστω και με αποκλειστική πρωτοβουλία Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων.

Μου στέλνουν συχνά από τα Ηνωμένα Έθνη επιστολές, για διάφορα προγράμματα και θέσεις εργασίας. Αρνούμαι να απαντήσω. Με όλο το σέβας προς τον Διεθνή Οργανισμό, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, δεν είναι τα δικοινοτικά πανηγύρια και οι δικοινοτικές εκθέσεις ζωγραφικής που χρειάζονται πια, για να κτίσουμε την ειρήνη στην Κύπρο. Αν θέλετε πραγματικά να προσφέρετε για την ειρήνη και τη συμφιλίωση, σταματήστε να ξοδεύετε χιλιάδες δολάρια σε κούφιες «έρευνες», γραμμένες σε ακαταλαβίστικη ακαδημαϊκή «γλώσσα», που θα παρουσιαστούν για ένα βράδυ μ’ έναν προτζέκτορα, σε μια μισοάδεια αίθουσα κάποιου κολεγίου, και στη συνέχεια θα ξεχαστούν για πάντα.

Αν πραγματικά θέλετε να βοηθήσετε, θα πρέπει ν’ αποδράσετε απ’ τα νωθρά γραφεία σας. Ελάτε να τρέξουμε στα χωριά και στα καφενεία. Ελάτε να μιλήσουμε τη γλώσσα της ουσιαστικής επικοινωνίας, που οδηγεί στην πράξη, μια γλώσσα που καθόλου δεν μοιάζει μ’ αυτήν που χρησιμοποιούν οι λογής λογής «δεξαμενές σκέψης» και οι οργανώσεις «ειδημόνων» στα reports τους, έναντι -βέβαια- αδρής αμοιβής.

Ελάτε ν’ ακούσετε πώς ο πόλεμος και η ειρήνη παζαρεύονται καθημερινά σε μια ζαριά ταβλιού. Φέρτε μαζί σας φτυάρια και σχοινιά, γιατί δεν ξέρετε μεταξύ ποιας ζαριάς κάποιος θα σας δείξει ένα πηγάδι γεμάτο οστά κι ένα παιδί που το ψάχνει μισό αιώνα η μάνα του. Οστά παραδίδονται σιωπηλά, χωρίς απόδοση δικαιοσύνης.

Μπούχτισα να «παίζω ειρήνη». Αρνούμαι τη βολική σιωπή απέναντι σ’ αυτό τον εξευτελισμό και την ασέβεια. Βλέπω τα οστά να βγαίνουν από το κασόνι. Είναι άνθρωπος, είναι μια μάνα που ρωτούσε για σαράντα τρία ή τριάντα τρία χρόνια, με μια φωτογραφία καρφωμένη το στήθος, αν είδε κάποιος το παιδί της. Όλοι ήξεραν, αλλά κανείς δεν μιλούσε. Επιστράτευσε το πονεμένο στήθος και τα βουρκωμένα μάτια η προπαγάνδα και η «διεθνής διαφώτιση». Τώρα, με σπαραγμό αγκαλιάζει για τελευταία φορά ένα άψυχο κρανίο, που του έχουν αφαιρέσει το δάκρυ. Όλοι τους σήμερα κοιτάζουν απ’ την άλλη, προσποιούμενοι τους ανήξερους.

Πολλά θα αλλάξουν σε αυτή τη χώρα, όταν ξεπεράσουμε την ντροπή και τη δειλία μας. Πολλά θα αλλάξουν, όταν σταματήσουμε να «παίζουμε ειρήνη» και βγούμε από τη λήθη, για να δώσουμε στα οστά φωνή και δικαίωση. Γιατί μόνο εμείς μπορούμε να γίνουμε η φωνή τους. Άλλο κίνημα κατ’ εμένα δεν υπάρχει, παρά μόνο αυτό που μέσα του συνυπάρχουν νεκροί και ζωντανοί, θύματα και θύτες, και όλοι μαζί αναλαμβάνουν την ιστορική τους ευθύνη: Ο φονιάς λέει «εγώ σκότωσα», και ο ηθικός αυτουργός λέει «εγώ διέταξα». Μπροστά στην αλήθεια και την ειλικρινή μεταμέλεια, ακόμη και το θύμα ίσως μπορέσει να πει «συγχωρώ, ας προχωρήσουμε να κτίσουμε το μέλλον, να σώσουμε τα παιδιά μας...»

Τόνι Αγκαστινιώτης

AFRIKA, 9 Ιούλη 2007