Τίποτα δεν άλλαξε εκτός από τους πρωταγωνιστές

Παρακολουθώντας όλα όσα δημοσιεύονται αυτές τις μέρες για το Κραντ Μοντανά, θυμήθηκα αυτό το άρθρο μου από το 2007… τίποτα δεν άλλαξε εκτός από τους πρωταγωνιστές.

Ποιος λέει την αλήθεια,

ο κυνηγός ή ο λαγός;

Σας έτυχε ποτέ να καθίσετε με μια παρέα κυνηγών;  Ή ακόμα χειρότερα, με μια παρέα κυνηγών που μόλις έχουν επιστρέψει από το κυνήγι; Μιλάμε για λαφαζάνηδες δέκα αστέρων. Έχουν ολόκληρο σενάριο έτοιμο για το πώς ο λαγός προσπάθησε να ξεφύγει, αλλά ο σκύλος τους, που έχει μαύρη ζώνη στο καράτε, περικύκλωσε τον λαγό και του έκανε λαβές και κόλπα που μόνο ο δικός τους σκύλος κάνει, και μετά από μια πολύωρη περιπέτεια ο λαγός έγινε φαγητό στο πιάτο.

Μέχρις ότου ο λαγός αποκτήσει τον ιστορικό του, ο κυνηγός και ο σκύλος του θα είναι πάντα οι ήρωες. Αν ακούγαμε την ιστορία από την πλευρά τού λαγού, είμαι σίγουρος πως η ιστορία θα ήταν πολύ διαφορετική και εξίσου υπερβολική. Ο λαγός θα περιέγραφε έναν τυφλό κυνηγό που δεν μπόρεσε να πετύχει τον στόχο, από πέντε μέτρα απόσταση, και τον ηλίθιο σκύλο του που πέρασε δίπλα του, αλλά δεν τον πήρε μυρωδιά.  

Κάπως έτσι, γράφουμε και στην Κύπρο την ιστορία μας. Αν ανοίξεις τα ιστορικά βιβλία της μιας κοινότητας και μετά της άλλης, θα νομίσεις πως δεν μιλάμε για το ίδιο νησί και τις ίδιες συγκρούσεις. Από τη μια, τα βιβλία γράφουν «εξέγερση των λαγών»,  από την άλλη «εξέγερση των κυνηγών». Το 1974 έγινε «εισβολή», λέει η μια κοινότητα, η άλλη λέει πως έγινε «ειρηνευτική επιχείρηση». Σκέφτομαι, αν έμενα στη βόρεια Κύπρο μερικά ακόμα χρόνια, και η Νεφέλη πήγαινε στη δημοτική εκπαίδευση, ποια ιστορία θα μάθαινε, αυτήν της εισβολής ή εκείνη της ειρηνευτικής επιχείρησης; Ίσως θα πρέπει να ενώσουμε το βιβλίο τού κυνηγού με εκείνο του λαγού και να αναφερόμαστε στο 1974 ως «ειρηνευτική εισβολή». 

Ποιος σοβαρός άνθρωπος θα τολμούσε να γράψει μετά από τριάντα χρόνια την ιστορία τού σήμερα; Ποιος σοβαρός δημοσιογράφος θα μπορούσε να αναλύσει την τελευταία συνάντηση Τάσσου-Ταλάτ πριν μια βδομάδα; Τι είπαν σε αυτή την συνάντηση οι δυο ηγέτες; Ποιος από εσάς ήταν παρών στη συνάντηση; Άλλα λέει ο Τάσσος πως έγιναν στη συνάντηση και άλλα ο Ταλάτ. Ο ένας κατηγόρησε τον άλλο για το αδιέξοδο. Εσείς ποιος πιστεύετε ότι λέει την αλήθεια; Πώς μπορώ να σχηματίσω γνώμη ή να αναλύσω μια συνάντηση που έγινε κεκλεισμένων των θυρών;

Έχουν μήπως τα κότσια οι ηγέτες μας να συναντηθούν μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες και να συνομιλήσουν, ενώ τους παρακολουθεί ολόκληρος ο λαός; Αυτό κι αν θα ήταν θέαμα! Η μετάδοση της συνάντησης Ταλάτ-Τάσσου, ζωντανά, από την τηλεόραση. Γιατί νομίζετε άφησαν τις κάμερες είκοσι  μέτρα μακριά από την είσοδο; Για να βγουν έξω ανενόχλητοι και να μας πει ο καθένας το παραμύθι του.

 Τα Ηνωμένα Έθνη μήπως μας οφείλουν τα πρακτικά αυτής της συνάντησης; Δεν έχει δικαίωμα ο λαός να ξέρει τι λέχθηκε σ’ αυτήν; Αν οι ηγέτες γνώριζαν ότι μετά τη συνάντηση τα πρακτικά θα δίνονταν στη δημοσιότητα, θα έκαναν τις ίδιες δηλώσεις που έκαναν; «Μα τα Ηνωμένα Έθνη πρέπει να κρατούν ίσες αποστάσεις», είναι ο ισχυρισμός που συνήθως μας σερβίρουν. Μα δεν ζήτησα να μου δώσουν τη θέση τους ή τη γνώμη τους για τη συνάντηση. Απλώς, ως πολίτης αυτής τής χώρας και ως ψηφοφόρος, απαιτώ να γνωρίζω τι ειπώθηκε. Θέλω να ξέρω αν ο ηγέτης εκτελεί την εντολή που του έδωσα με την ψήφο μου ή αν κάνει του κεφαλιού του. Άλλα μας είπε ο κυνηγός και άλλα ο λαγός.

Όταν μετά από πολλά χρόνια, έρθει ένας νεαρός δημοσιογράφος και με ρωτήσει να του πω για τις συνομιλίες που γίνονταν το 2007, τι θα του πω; Δεν ξέρω, κανείς δεν ξέρει. Οι πόρτες ήταν κλειστές, απλώς εμείς υποθέσαμε, υποψιαστήκαμε και σαν καλοί νησιώτες κουτσομπολέψαμε.

Αν θέλετε να μάθετε πραγματικά την αλήθεια για το παρελθόν, μια συμβουλή μόνο θα σας δώσω. Δεν είναι γραμμένη στα βιβλία τής ιστορίας μας.  Είναι γραμμένη πάνω στα οστά των νεκρών μας, που ανασύρονται καθημερινά από τους ομαδικούς τάφους, γι’ αυτό κανείς, ούτε από τη μια ούτε από την άλλη κοινότητα, δεν θέλει να μιλά γι’ αυτούς. Αυτή η ουσιαστική αλήθεια δεν βολεύει κανένα… κανένα.

Τόνι Αγκαστινιώτης

AFRIKA, 17 Σεπτέμβρη 2007