ΑΙΧΜΕΣ

Την περασμένη εβδομάδα ο δημοσιογράφος Σωτήρης Παρούτης παρουσίασε στην εκπομπή «ΑΙΧΜΕΣ», στο κανάλι OMEGA, ένα ντοκιμαντέρ-έρευνα για τη δολοφονία δυο ελλαδιτών στρατιωτικών και ενός ελληνοκύπριου αστυνομικού, στην Αμμόχωστο στις 11 Μαΐου 1964. Ο αστυνομικός Κωστάκης Παντελίδης, ο ταγματάρχης Δημήτρης Πούλιος και ο λοχαγός Βασίλειος Καποτάς εισήλθαν με το αυτοκίνητό τους στον θύλακα Αμμοχώστου και κατά την έξοδό τους έπεσαν από πυρά της ΤΜΤ. Ήταν ακόμη μια μαύρη μέρα στην ιστορία αυτής της χώρας που θα μείνει χαραγμένη στο δέντρο τής ιστορίας μας. Μιας ιστορίας με πολλές σκιές, όπου το ντοκιμαντέρ του Σωτήρη Παρούτη, χωρίς προσπάθεια συγκάλυψης, ήρθε να δώσει τη γυμνή αλήθεια για το γεγονός αυτό.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο ισχυρισμός της ελληνοκυπριακής ηγεσίας τότε -ισχυρισμός που κράτησε μέχρι σήμερα- ήταν ότι οι τρεις φίλοι έχασαν τον προσανατολισμό τους και εισήλθαν κατά λάθος στον θύλακα και αφού ανακόπηκαν από άντρες της ΤΜΤ, εκτελέστηκαν. Στο ντοκιμαντέρ γίνεται ξεκάθαρο πως ο σκοπός που εισήλθαν στον θύλακα, ήταν να κατασκοπεύσουν τις στρατιωτικές θέσεις των Τουρκοκυπρίων. Αν κάποιος ήθελε να μελετήσει το συμβάν με βάση την ελληνοκυπριακά δημοσιεύματα της εποχής, χωρίς να ερευνήσει και χωρίς να ανακρίνει μάρτυρες, αυτή θα ήταν η μόνη αλήθεια που θα συναντούσε. Κάπως έτσι λειτουργεί και σήμερα η δημοσιογραφία στην Κύπρο, κυρίως όσον αφορά τα διακοινοτικά ζητήματα. Χωρίς αμφισβητήσεις αποδεχόμαστε τις επίσημες δηλώσεις της ηγεσίας. Όσοι αμφισβητούν το επίσημο αφήγημα συνήθως διώκονται, απειλούνται και κάποιες φορές δολοφονούνται.

Στη συνέχεια, οι ελληνοκύπριοι μάρτυρες στο ντοκιμαντέρ αποκαλύπτουν πώς αντέδρασαν και ποιες διαταγές έλαβαν μετά τη δολοφονία των τριών ανδρών. Η διαταγή ήταν να εκτελέσουν τριάντα Τουρκοκύπριους. Η επιλογή έγινε εντελώς τυχαία. Όσοι Τουρκοκύπριοι βρέθηκαν στον δρόμο των οπλοφόρων, εκτελέστηκαν εν ψυχρώ. Χωρίς κανένα ίχνος μεταμέλειας, ομολογούν μπροστά στο φακό πως κατέβαζαν τους Τουρκοκύπριους από τα αυτοκίνητα, κι αφού έπαιρναν τα χρήματά τους, τους εκτελούσαν. Μέχρι αυτή τη στιγμή αναρωτιέμαι γιατί δεν πήγε κανείς να τους συλλάβει. Τα εγκλήματα πολέμου δεν διαγράφονται, και η Κυπριακή Δημοκρατία υπέγραψε τη Συνθήκης της Ρώμης για τη Σύσταση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (The International Criminal Court-ICC). Σύμφωνα με τον Νόμο 23(ΙΙΙ)/2006, το Κακουργιοδικείο έχει δικαιοδοσία να εκδικάζει έγκλημα πολέμου ή έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, οπουδήποτε και αν αυτό διαπράχθηκε, εντός του εδάφους της Δημοκρατίας είτε εκτός αυτού, και ανεξάρτητα από το κατά πόσον αυτό διαπράχθηκε από πολίτη της Δημοκρατίας ή άλλο πρόσωπο.

Τώρα κάποιοι από εσάς θα αρπάξετε αυτό το άρθρο να το ανεμίσετε στο πρόσωπο των Ελληνοκυπρίων για να δείξετε τα ελλείμματα δημοκρατίας στο νότο. Θυμάμαι πριν μερικά χρόνια ένας Τουρκοκύπριος ομολόγησε στον φακό ότι εκτελούσε Ελληνοκύπριους. Ούτε αυτόν δεν πήγε κανείς να τον συλλάβει. Οι μεν σκότωναν «γκιαούρηδες», οι δε σκότωναν «σκυλιά», οπότε δεν χύθηκε ανθρώπινο αίμα. Κάπως έτσι χειριστήκαμε η μια κοινότητα την άλλη εκείνη την εποχή. Η έχθρα και η μισαλλοδοξία ήταν το κυρίαρχο συναίσθημα στις δυο εθνικιστικές παρατάξεις που διψούσαν για κυριαρχία στο νησί. Σήμερα αυτή η γενιά φεύγει, και είναι τραγικό αν επιτρέψουμε αυτή η έχθρα να περάσει στην νέα γενιά των Κυπρίων. Δεν τους αξίζει να φορτωθούν οι ψυχές τους τέτοιο μίσος, απλώς και μόνο για να διατηρήσουν είτε οι μεν είτε οι δε την κυριαρχία τους στο νησί. Η προβολή ενός τέτοιου ντοκιμαντέρ στην ελληνοκυπριακή τηλεόραση μού δίνει την ελπίδα πως ίσως μια μέρα προβληθεί και το δικό μου ντοκιμαντέρ «Φωνή Αίματος», στην ελληνοκυπριακή τηλεόραση. Αν γίνει αυτό, σημαίνει πως κάναμε ένα βήμα προς την ορθή κατεύθυνση.

Κάποιος Τουρκοκύπριος μού είπε κάποτε ότι ήταν παρών στα γεγονότα με της δολοφονίας του Παντελίδη και των δυο άλλων Ελλήνων στον θύλακα Αμμοχώστου. Μου είπε πως ο φρουρός στο τείχος ήταν ένας φοιτητής, που επέστρεψε από την Αγγλία για διακοπές και πανικοβλήθηκε, όταν οι άντρες ανέμισαν τα όπλα από το αυτοκίνητο, και πυροβόλησε. Δεν ξέρω αν είναι αλήθεια, γιατί δεν μπόρεσα να το διασταυρώσω. Θα ήθελα να ζητήσω από εσάς που διαβάζετε την στήλη μου, αν γνωρίζετε κάποιον που ήταν παρών και μπορεί, να μου δώσει πληροφορίες. Θα ήθελα πολύ να συμπληρώσω το παζλ. Επίσης, αν κάποιοι ήταν παρόντες στην κατάληψη της Αμμοχώστου τον Αύγουστο του 1974, θα ήθελα πολύ να ακούσω τη μαρτυρία τους για τα γεγονότα. Μπορείτε να μου γράψετε στο e-mail μου, tony-direct@hotmail.com

Δεν ψάχνω για ενόχους να τους ρίξω στην πυρά, ψάχνω για τη γυμνή αλήθεια, αυτήν που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε, αν όχι την ιστορία μας, τουλάχιστον τη βλακεία μας.

Τόνι Αγκαστινιώτης

22 Μαΐου 2022

“ELEŞTİRİLER”

Geçtiğimiz hafta, gazeteci Sotiris Parutis, OMEGA kanalının “ELEŞTİRİLER” programında, 11 Mayıs 1964’te Mağusa’da iki Yunanlı askerle bir Kıbrıslı Rum polisin öldürülmesine ilişkin bir belgesel-araştırma yayınladı. Polis Kostakis Pantelidis, Binbaşı Dimitris Pavlios ve Yüzbaşı Vasilios Kapotas araçlarıyla Mağusa gettosuna girdiler ve çıkışları sırasında TMT’nin ateş açması sonucu hayatlarını kaybettiler. Tarih ağacımıza yazılacak kara bir gün daha… Sotiris Parutis’in belgeselinin üzerini ört bas etme girişiminde bulunmadan, çıplak gerçeği ortaya koyan ve gölgeler içeren bir tarih…

Olayları en başından alalım… Dönemin Kıbrıs Rum liderliğinin iddiası, ki bu iddia bugüne kadar sürmektedir, üç arkadaşın yolunu kaybederek yanlışlıkla Mağusa gettosuna girdikleri ve TMT’nin adamları tarafından yollarının kesilip infaz edilmeleri yönündeydi. Üç arkadaşın gettoya girme amaçlarının, Kıbrıslı Türklerin askeri mevzilerini gözetlemek olduğu belgeselde ortaya çıkıyor. Eğer olayı, dönemin Kıbrıs Rum yayınları baz alınarak, tanıkları sorgulamadan ve araştırmadan incelemek isteseydik, karşılaşacağımız tek gerçek bu olacaktı. Bugün Kıbrıs’ta gazetecilik, özellikle de iki toplumlu meselelerde, bu şekilde çalışmaktadır. Liderlerin resmî açıklamalarını sorgulamadan kabul ediyoruz. Resmi anlatılara karşı çıkanlar aleyhinde genellikle soruşturma açılır, bu kişiler tehdit edilir ya da öldürülürler…

Belgeseldeki Kıbrıslı Rum tanıklar, üç arkadaşın öldürülmesinden sonra verilen tepkileri ve aldıkları talimatları anlatırlar... Talimat, otuz Kıbrıslı Türk’ün infaz edilmesi yönündeydi. Bu kişilerin seçimi tamamen rasgele oldu. Yolda karşılaştıkları Kıbrıslı Türkleri soğukkanlı bir şekilde infaz ettiler. Kıbrıslı Türkleri arabalardan indirdiklerini ve paralarını aldıktan sonra onları infaz ettiklerini, pişmanlık duymadan kamera önünde itiraf ederler... Şu ana kadar onları hiç kimsenin neden tutuklamadığını merak ediyorum. Savaş suçları silinmez ve Kıbrıs Cumhuriyeti, Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kurulmasına ilişkin Roma Anlaşmasını imzaladı (The International Criminal Court ICC). 23(III)/2006 sayılı Yasaya göre, Ceza Mahkemesi bir savaş suçunu veya herhangi bir yerde insanlığa karşı suç işlenmesini, Cumhuriyet sınırları içinde veya dışında ve Cumhuriyetin bir vatandaşı veya başka bir kişi tarafından işlenip işlenmediğine bakılmaksızın yargılama yetkisine sahiptir.

Şimdi bazılarınız bu makaleyi alıp güneydeki demokrasi açıklarını göstermek için, Kıbrıslı Rumların yüzüne vuracak. Birkaç yıl önce bir Kıbrıslı Türk’ün kameralar önünde Kıbrıslı Rumları öldürdüğünü itiraf ettiğini hatırlıyorum. Onu da hiç kimse tutuklamamıştı. Bazıları “eşekleri” bazıları da “köpekleri” öldürmüş, bu yüzden insan kanı akmamıştı. Düşmanlık ve nefret, adada egemenlik için susamış iki milliyetçi cephede baskın duyguydu. Bugün bu nesil gidiyor ve eğer biz bu düşmanlığın Kıbrıslıların yeni nesline geçmesine müsaade edersek, bu trajik olacaktır. Ne bir ne de diğer taraf, adadaki egemenliklerini korumak için sadece ve sadece böyle bir nefreti kalplerinde taşımayı hak etmiyor. Böyle bir belgeselin Kıbrıs Rum televizyonunda gösterimi bana belki bir gün kendi belgeselim olan “Kanın Sesi’nin” Kıbrıs Rum televizyonunda gösterileceği konusunda umut veriyor. Eğer bu gerçekleştirse, doğru yönde bir adım attığımız anlamına gelir.

Bir keresinde bir Kıbrıslı Türk bana, Pantelidis ve diğer iki Rum’un Mağusa gettosunda öldürülmeleriyle ilgili olaylarda bulunduğunu söylemişti. Oradaki muhafızın, İngiltere’den tatile dönen bir öğrenci olduğunu ve adamlar arabadan silahlarını çıkarıp ateş edince, paniğe kapıldığını söylemişti. Bunun doğru olup olmadığını bilmiyorum, zira bu bilgiyi teyit edemedim. Köşemi okuyan sizlerden, orada bulunan ve bana bilgi verecek birini tanıyorsanız, benimle iletişime geçmenizi rica ediyorum. Bulmacayı tamamlamayı çok isterim… Ayrıca 1974 Ağustos’unda Mağusa’nın işgali sırasında orada bulunanlar varsa, onların da olaylarla ilgili tanıklıklarını duymak isterim.  Bana e-posta adresimden yazabilirsiniz, tony-direct@hotmail.com

Kendilerini ateşe atacak suçlular aramıyorum, çıplak gerçeği arıyorum, tarihimizi olmasa da en azından aptallığımızı anlamamıza yardımcı olacak gerçeği arıyorum…

Toni Agastiniotis

22 Mayıs 2022