Μπορεί να γιορταστεί ο πόλεμος;

Το ποιο κάτω άρθρο το είχα δημοσιεύσει στην Afrika στις 20 Ιούλη 2006. Τίποτα ουσιαστικό δεν άλλαξε από τότε. Ούτε το Κυπριακό λύθηκε, ούτε οι απόψεις μου αλλάξαν. Το αναδημοσιεύω ξανά σήμερα, με την ελπίδα να φτάσουν οι προβληματισμοί μου στην νεότερη γενιά.

Οι εορτασμοί σας στις 20 Ιουλίου με εκπλήσσουν. Πώς μπορεί να γιορτάζει κανείς τον πόλεμο; Ποιος μπορεί να μου πει ότι έχει καλές αναμνήσεις από τον πόλεμο; Ποιος μπορεί, όταν κοιτάζει πίσω σε εκείνες τις μέρες να πει: «Ήταν καλές μέρες, ας γιορτάσουμε τις καλές αναμνήσεις του πολέμου»;

Πώς μπορώ να γιορτάσω τον θάνατο της μικρής Σελτέν, που δολοφονήθηκε στο χωριό Αλόα, όταν ήταν μόλις δεκαέξι ημερών; Πώς μπορώ να γιορτάσω τη δολοφονία τουρκοκύπριων ανδρών στην Τόχνη ή ελληνοκύπριων ανδρών στην Άσσια, όταν σήμερα εξακολουθούν να ψάχνουν ίχνη DNA, για ταυτοποίηση των οστών τους; Πώς μπορώ να γιορτάσω τον πόνο γυναικών που βιάστηκαν, παιδιών που σκοτώθηκαν και στις δύο κοινότητες;

Τι γιορτάζετε; Τους αριστερούς που δολοφόνησε η ΕΟΚΑ Β΄, τον θάνατο των ελλήνων στρατιωτών που είναι θαμμένοι στη Μακεδονίτισσα ή τους τούρκους στρατιώτες που είναι θαμμένοι στον Βόσπορο; Τι γιορτάζετε; Τον πόνο των μανάδων, τα ορφανά ή τις χήρες που υποφέρουν, από όποια κοινότητα κι αν προέρχονται; Ο μόνος λόγος που εμείς θυμόμαστε τους προσφυγικούς καταυλισμούς και τις ουρές με τα συσσίτια, είναι επειδή ήμασταν αρκετά τυχεροί και επιζήσαμε του ολοκαυτώματος.

Πώς θα μπορείτε να γιορτάσετε τη δολοφονία της οικογένειας του Αλί Φαΐκ, -που είναι σαν πατέρας μου- από την EOKA B; Γιορτάζετε, λοιπόν, τη δολοφονία ολόκληρης της οικογένειας της Χαρίτας Μαντόλες, που έγινε μπροστά στα μάτια της; Είστε χαρούμενοι που χάσατε το σπίτι σας στην Πάφο, και πρέπει να είμαι κι εγώ χαρούμενος που δεν μπορώ να επιστρέψω στο δικό μου στην Αμμόχωστο;

Ακούω μερικούς από εσάς να λένε: «Έλληνες ξεκίνησαν τα πάντα.» Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι ποιος ρίχνει την πρώτη πέτρα, ποιος έχει δίκιο και ποιος κάνει λάθος. Όπως γνωρίζετε, είμαι ένας από αυτούς που αναγνωρίζουν τα εγκλήματα της κοινότητάς του, και γι΄ αυτό με αποκαλούν προδότη. Αυτό που προσπαθώ να καταλάβω, είναι η νοοτροπία πίσω από τους εορτασμούς. Ποιος γιορτάζει και γιατί; Ποιος είναι ο νικητής αυτού του πολέμου;

Μπορείτε ακόμα να πείτε: «Γιορτάζουμε την ανεξαρτησία μας από τους Ελληνοκύπριους». Τότε σας ρωτώ: Γιατί κάνατε συγκεντρώσεις για την ενοποίηση των δύο κοινοτήτων και για μια ενωμένη Κύπρο, στην πλατεία «Ινονού»; Θυμάμαι τα νεαρά κορίτσια που χόρευαν την «Τηλλυρκώτισσα» και φώναζαν υπέρ της λύσης, καθώς και τις παθιασμένες ομιλίες των πολιτικών ηγετών και τα συνθήματα της ειρήνης. Ακόμα κι αν κάποιος δεν γνώριζε ούτε λέξη τουρκικά, η όλη ατμόσφαιρα προκαλούσε ανατριχίλα.

Γι’ αυτό και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί γιορτάζετε τον πόλεμο. Κατά τη γνώμη μου, όλοι οι Κύπριοι θα πρέπει να συγκεντρώνονται μαζί, μεταξύ 15 και 20 Ιουλίου, και να ενώνουν τα δάκρυά τους για όλους τους αθώους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο σοβινισμός είναι ο κύριος εχθρός που μας χωρίζει, και πρέπει να τον πολεμήσουμε μαζί.

Τόνι Αγκαστινιώτης

17 Ιουλίου 2022

Savaş kutlanabilir mi?

Aşağıdaki makaleyi 20 Temmuz 2006’da, Afrika’da yayınlamıştım. O zamandan beri önemli hiçbir şey değişmedi... Ne Kıbrıs sorunu çözüldü ne de fikirlerim değişti… Kaygılarımın genç nesle ulaşması umuduyla, bugün bu makaleyi yeniden yayınlıyorum…

20 Temmuz kutlamalarınız beni hayrete düşürüyor. Savaş nasıl kutlanır, savaşla güzel anılarının olduğunu kim söyleyebilir? O günlere dönüp baktığında, kim şunu söyleyebilir: “Güzel günlerdi, savaşın güzel anılarını kutlayalım.”

Henüz on altı günlükken, Atlılar köyünde öldürülen küçük Selden’in ölümünü nasıl kutlayabilirim? Bugün hala kemiklerinden kimlik teşhisinde bulunmak için DNA izleri aramaya devam ederken, Kıbrıslı Türk erkeklerin Taşkent’te veya Kıbrıslı Rum erkeklerin Paşaköy’de öldürülmesini nasıl kutlayabilirim? Her iki toplumda da tecavüze uğrayan kadınların, öldürülen çocukların acısını nasıl kutlayabilirim?

Neyi kutluyorsunuz? EOKA B’nin katlettiği solcular, Makedonitissa’da gömülü Yunan askerlerinin veya Boğaz’da gömülü Türk askerlerinin ölümünü mü? Neyi kutluyorsunuz? Hangi toplumdan olursa olsun anaların, yetimlerin, dulların çektiği acıyı mı? Göçmen çadırlarını ve karavana kuyruklarını hatırlamamızın tek nedeni, katliamdan sağ çıkacak kadar şanslı olmamızdır.

Babam gibi olan Ali Faik’in ailesinin EOKA B tarafından öldürülmesini nasıl kutlayabilirsiniz? Yani Harita Mandoles’in tüm ailesinin, gözleri önünde öldürülmesini mi kutluyorsunuz? Baf’taki evini kaybettiğin için mutlu musun? Ben de Mağusa’daki evime dönemediğim için mutlu mu olmalıyım?

Bazılarınızın şöyle dediğini duyuyorum: “Her şeyi Rumlar başlattı.” Asıl sorun, ilk taşı kimin attığı ya da kimin haklı kimin haksız olduğu değildir. Bildiğiniz gibi ben, toplumunun suçlarını kabul edenlerdenim ve bu yüzden bana hain diyorlar. Anlamaya çalıştığım şey, kutlamaların arkasındaki zihniyettir. Kim, neden kutluyor? Bu savaşın galibi kim?

Hatta şunu söyleyebilirsiniz: “Kıbrıslı Rumlardan bağımsız olmamızı kutluyoruz.” O zaman size soruyorum: İki toplumun birleşmesi ve birleşik bir Kıbrıs için neden “İnönü” meydanında mitingler yaptınız?

“Dillirga” şarkısında dans eden ve çözüm lehinde şarkılar söyleyen genç kızları, siyasi liderlerin coşkulu konuşmalarını ve atılan barış sloganlarını hatırlıyorum. Tek kelime Türkçe bilmesen bile atmosfer muhteşemdi.

Tam da bu nedenle savaşı neden kutladığınızı anlayamıyorum. Bence tüm Kıbrıslılar, 15-20 Temmuz tarihleri arasında toplanıp hayatlarını kaybeden tüm masum insanlar için gözyaşlarını birleştirmelidirler.  Bizi ayıran esas düşmanın şovenizm olduğunu anlamalı, birlikte, ona karşı savaşmalıyız.

Toni Agastiniotis

17 Temmuz 2022