Ο μαύρος ππαράς

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με το πρόσχημα της προστασίας των δικαιωμάτων της ιδιωτικής ζωής, αποφάσισε  πως τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να κλείνουν τη δημόσια πρόσβαση για το ποιοι είναι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες πίσω από τις εγγεγραμμένες εταιρείες. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία παραβίαση της ιδιωτικής ζωής κανενός επιχειρηματία, αντιθέτως υπάρχει παραβίαση του δικαιώματος του πολίτη να γνωρίζει το ποιόν των ανθρώπων πίσω από μια εταιρία που σκοπεύει να συνεργαστεί. Να θέσω το ζήτημα αντίστροφα. Θα δεχόταν μια εταιρεία να συνεργαστεί με ένα πολίτη χωρίς να γνωρίζει τα δεδομένα του;

Μετά τις αποκαλύψεις τεραστίων οικονομικών σκανδάλων που έγκυροι ερευνητές δημοσιογράφοι κατάφεραν να φέρουν στο φως της δημοσιότητας, όπως τα Pandora Papers, Panama Papers κτλ, οι υπεράκτιες εταιρείες που εμπλέκονται στα σκάνδαλα έπρεπε να αντιδράσουν. Τα Panama Papers έφεραν στην επιφάνεια σχεδόν 12 εκατομμύρια εμπιστευτικά έγγραφα που αφορούν την απόκρυψη κερδών από τον δημόσιο έλεγχο και ταυτόχρονα αποκάλυψαν και τις ταυτότητες των μετόχων και των διευθυντών των εταιρειών. Εμπλεκόμενοι στα σκάνδαλα ήταν και αρκετοί ηγέτες κρατών, μεταξύ των οποίων και ο δικός μας, ανεπανάληπτος, μοναδικός και άμωμος, όπως αυτοαποκαλέστηκε, Νίκος Αναστασιάδης. 

Θα ήταν αδύνατον γι’ αυτές οι υπεράκτιες εταιρίες των δισεκατομμυρίων κερδών να διακινήσουν τον μαύρο ππαρά, χωρίς να λαδώσουν πολιτικούς ηγέτες, υπουργούς και υψηλά ιστάμενους κρατικούς λειτουργούς. Έτσι βρέθηκαν στα έγγραφα και τα εκατομμύρια από τις μίζες ηγετών, που έπρεπε κι αυτές να διακινηθούν από σκοτεινές διαδρομές. Για τις εταιρίες κολοσσούς μερικά εκατομμύρια σε μίζες είναι ψίχουλα μπροστά στα υπερκέρδη που ταξιδεύουν μέσα από υπόγειους οικονομικούς λαβύρινθους. Τα εκατομμύρια που δαπανούν για την εξαγορά πολιτικών και δικαστών είναι ανάλογο με το χαρτζιλίκι που δίνουμε στα παιδιά μας να πάνε με φίλους έξω ένα βράδυ.

Το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών μέσω υπεράκτιων εταιρειών και η ίδρυση εικονικών εταιρειών είναι η κύρια μέθοδος για την απόκρυψη της διακίνησης του μαύρου ππαρά. Οι δημοσιογράφοι κατάφεραν να αποκαλύψουν το σκάνδαλο συνδέοντας τους ιδιοκτήτες πίσω από τις εταιρίες. Τώρα, μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστήριού αυτό θα γίνει πολύ πιο δύσκολο, αν όχι ανέφικτο. Μέχρι τώρα θα μπορούσε οποιοσδήποτε είτε μέσω διαδικτύου ή κάνοντας αίτηση στον Έφορο Εταιριών, να ζητήσει τα στοιχεία ιδιοκτησίας μιας εταιρίας. Νομίζω είναι προφανές ποια συμφέροντα εξυπηρετεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και γιατί βάζει ένα σκοτεινό πέπλο προστασίας πάνω από τις εταιρίες. Η γυμνή αλήθεια είναι πως χωρίς διαφάνεια ο εχθρός είναι πια νομικά αόρατος.

Δεν επέλεξα τυχαία την λέξη εχθρός, γιατί όλος αυτός ο μαύρος ππαράς, αν είχε φορολογηθεί, πολλά κρατικά ταμεία δεν θα είχαν αδειάσει. Τί είναι ένα κρατικό ταμείο; Είναι το ταμείο του λαού το οποίο η εκλεγμένη ηγεσία καλείται να διαχειριστεί υπέρ της ευημερίας της χώρας και των πολιτών της. Με αυτά τα έσοδα το κράτος μπορεί να προσφέρει ευημερία στο λαό, να στηρίξει ευάλωτες ομάδες να παρέχει κοινωνικό έργο, να δημιουργήσει υποδομές, όπως νοσοκομεία, σχολεία, μέσα συγκοινωνίας κτλ. Αντ΄ αυτού, βλέπουμε ανά το παγκόσμιο διεφθαρμένους ηγέτες να κάνουν αλισβερίσι με υπεράκτιες εταιρίες εις βάρος της ευημερίας του λαού. Κι όταν το σκάνδαλο ξεσπάσει το μόνο που έχουν να κάνουν οι εμπλεκόμενοι, είναι να το διαψεύσουν και οι δημοσιογράφοι απλά μεταδίδουν την διάψευση χωρίς έρευνα ή προσπάθεια τεκμηρίωσης. Τουλάχιστον αυτό συνέβη στην δική μας περίπτωση.

Πρόσφατα ο δημοσιογράφος Μακάριος Δρουσιώτης, που ήταν έμμισθος της κυβέρνησης και συνεργάτης του Νίκου Αναστασιάδη, έκδωσε τρία βιβλία για την εξυπηρέτηση που έκανε ο Νίκος Αναστασιάδης σε Ρώσσο μεγιστάνα και αποκάλυψε την διαφθορά της κυβέρνησης. Ούτε ο Αναστασιάδης κινήθηκε νομικά εναντίον του, ούτε ο Γενικός Εισαγγελέας διέταξε έρευνα. Μόλις ο υποψήφιος που στηρίζεται από την αριστερά Αντρέας Μαυρογιάννης ζήτησε εξηγήσεις για τα γραφόμενα του βιβλίου, ο Αναστασιάδης τον απείλησε με νομικά μέτρα. Μέτρα όχι ενάντια στον συγγραφέα των βιβλίων που θα μπορούσε με έγγραφα να τεκμηριώσει την διαφθορά, αλλά ενάντια στον Αντρέα Μαυρογιάννη επειδή ζήτησε να γίνει έρευνα. Κάποτε σε αυτή την χώρα οι φασίστες απειλούσαν με καλάσνικωφ, τώρα έχουν χρήμα, εξουσία και διορισμένους δικαστές να κάνουν την δουλειά τους. Έτσι μας κατάντησε η σιωπή... κι ο ππαράς ταξιδεύει σε φορολογικούς παραδείσους με πανέμορφες παραλίες και ψηλά φοινικόδεντρα.

Τόνι Αγκαστινιώτης

4 Δεκεμβρίου 2022

Kara para

Avrupa Birliği Adalet Divanı, özel hayatın gizliliğini koruma bahanesiyle, AB’ye üye devletlerin, kayıtlı şirketlerin arkasındaki gerçek sahiplerin kim olduğuna ilişkin erişimi kapatması gerektiğine karar verdi. Gerçekte hiçbir iş adamının özel hayatına yönelik bir ihlal söz konusu değildir, aksine vatandaşın çalışmak istediği bir şirketin arkasında kimlerin olduğunu bilme hakkının ihlali söz konusudur. Konuyu tersine çevirelim. Bir şirket, verilerini bilmediği bir vatandaşla çalışmayı kabul eder mi?

Pandora Belgeleri, Panama Belgeleri vb. gibi güvenilir araştırmacı gazetecilerin gün ışığına çıkarmayı başardıkları büyük mali skandalların ifşa edilmesinin ardından, skandallara karışan offshore şirketler tepki göstermek zorundaydı. Panama Belgeleri, kârların kamu denetiminden gizlenmesine ilişkin yaklaşık 12 milyon gizli belgeyi gün ışığına çıkardı ve şirketlerin hissedarlarının ve yöneticilerinin kimliklerini ifşa etti. Skandallara karışanlar arasında, kendi deyimiyle eşsiz ve masum Nikos Anastasiadis’in de olduğu birçok devlet lideri vardı.

Bu milyarlarca dolarlık offshore şirketlerinin, siyasi liderlere, bakanlara ve üst düzey hükümet yetkililerine para yedirmeden, kara para kaçakçılığı imkânsız olurdu. Aynı zamanda karanlık yollardan kaçırılması gereken milyonlar, liderlerin aldıkları rüşvet de bu şekilde belgelerde yer aldı. Dev şirketler için, birkaç milyonluk şirket, yeraltının ekonomik labirentlerinde dolaşan süper karlar karşısında çok küçük bir meblağdır. Politikacıları ve yargıçları satın almak için harcadıkları milyonlar, onlar için, çocuklarımıza bir gece arkadaşlarıyla dışarı çıkmaları için verdiğimiz harçlıklar gibidir.

Offshore şirketler aracılığıyla banka hesapları açmak ve paravan şirketler kurmak, kara para kaçakçılığının gizlenmesinin başlıca yöntemidir. Gazeteciler, şirketlerin arkasındaki sahipleri ilişkilendirerek, skandalı ortaya çıkarmayı başardı. Şimdi, Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın kararından sonra bu, imkânsız değilse bile çok daha zor olacak. Şimdiye kadar, herkes bir şirketin mülkiyet bilgilerini online olarak ya da Şirketler Mukayyitliğine başvurarak talep edebiliyordu. Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın hangi çıkarlara hizmet ettiği ve şirketlerin üzerine neden karanlık bir koruma perdesi koyduğu bence aşikârdır. Çıplak gerçek şu ki, şeffaflık olmadan düşman hukuki açıdan görünmezdir.

Düşman kelimesini tesadüfen seçmedim, çünkü bu kadar kara para vergilendirilseydi, birçok devletin kasası boşalmazdı. Devlet kasası nedir? Seçilmiş liderliğin vatandaşlarının refahı için yönetmeye çağrıldığı halk fonudur. Devlet bu gelirlerle insanlara refah sunabilir, hassas grupları destekleyebilir, sosyal hizmet ve ulaşım araçları sunabilir, hastaneler, okullar için alt yapı oluşturabilir. Bunun yerine, dünyanın dört bir yanında, adı yolsuzluğa karışan liderlerin, halkın refahı pahasına offshore şirketlerle anlaşmalar yaptığını görüyoruz. Ve skandal patlak verdiğinde yaptıkları tek şey, bunu yalanlamaktır. Gazeteciler de araştırma yapmadan ve kanıtlama çabası içinde olmadan sadece bu yalanlamayı yayınlıyorlar.

Önceleri devlette çalışan ve Nikos Anastasiadis’in yakın çalışma arkadaşı olan gazeteci Makarios Drousiotis, geçtiğimiz günlerde Nikos Anastasiadis’in bir Rus iş adamına verdiği hizmet hakkında üç kitap yayınladı ve hükümetin yolsuzluğunu ortaya çıkardı. Ne Anastasiadis ona karşı yasal bir işlem başlattı ne de Başsavcı soruşturma emri verdi. Solun desteklediği aday Andreas Mavroyannis kitabın içeriği hakkında açıklama isteyince, Anastasiadis onu hukuki önlem almakla tehdit etti. Yolsuzluğu belgelerle kanıtlayan kitapların yazarına karşı değil, araştırma talep ettiği için Andreas Mavroyannis’e karşı... Bir zamanlar bu ülkede faşistler Kalaşnikoflarla tehdit ederken, şimdi işlerini yapmak için paraları, yetkileri ve yolsuzluk yapan yargıçları var... İşte böyle susturulduk... Para da güzel kumsalları ve uzun palmiye ağaçları olan vergi cennetlerine akıp gitti…

Toni Agastiniotis

4 Aralık 2022