Σώπα μη μιλάς

Υπήρξαν επαναστάσεις που ονομάστηκαν βελούδινες γιατί έγιναν χωρίς βία. Αντέδρασε μαζικά ο λαός ενάντια στην εξουσία και η κυβέρνηση ανατράπηκε αναίμακτα. Αυτό που ίσως δεν κατανοούν πολλοί, είναι πως υπάρχουν και βελούδινα πραξικοπήματα. Χωρίς να βγουν τα τανκς στους δρόμους και να επιβληθούν με βίαια μέσα κατά του λαού, χρησιμοποιούν την νομοθετική και την δικαστική εξουσία για να επιβληθούν στο λαό και να φιμώσουν κάθε δημοκρατική φωνή που αντιπολιτεύεται την εξουσία.

Όταν βλέπεις δημοσιογράφους και πολιτικούς να απειλούνται ή ακόμα και να φυλακίζονται επειδή εξέφρασαν ελεύθερα τις απόψεις τους ενάντια στην εξουσία, τότε να ξέρεις πως ήρθε και σε βρήκε το βελούδινο πραξικόπημα και δεν πήρες πρέφα.

Τώρα πια είμαστε παγιδευμένοι. Κάμερες σε κάθε γωνιά του δρόμου και υψηλής τεχνολογίας κατασκοπευτικά συστήματα. Ούτε μια πορνοταινία δεν μπορούμε  να παρακολουθήσουμε με την ησυχία μας.. Νυν η σιωπή όσο και η φωνή καταγράφονται στο σύστημα παρακολούθησης της ιστορίας.

Στην εξουσία λοιπόν αφιερώνω το ποίημα του αείμνηστου Αζίζ Νεσίν, «Σώπα, μη μιλάς», με την ελπίδα να το ακούσει και ο λαός.     

Σώπα μη μιλάς…

Σώπα, μη μιλάς, είναι ντροπή

κόψ’ τη φωνή σου, σώπασε

κι επιτέλους

αν ο λόγος είναι άργυρος

η σιωπή είναι χρυσός.

Τα πρώτα λόγια, οι πρώτες λέξεις

που άκουσα από παιδί

έκλαιγα, γέλαγα, έπαιζα

μού ‘λεγαν: «σώπα».

Στο σχολείο μού ‘κρυψαν την αλήθεια τη μισή

και μού ‘λεγαν: «εσένα τι σε νοιάζει; σώπα!»

Με φιλούσε το πρώτο αγόρι

που ερωτεύτηκα και μού ‘λεγε:

«κοίτα, μην πεις τίποτα, και…σώπα!»

Κόψ’ τη φωνή σου, μη μιλάς, σώπαινε.

Κι αυτό βάστηξε μέχρι τα είκοσί μου χρόνια.

Ο λόγος του μεγάλου, η σιωπή του μικρού.

Έβλεπα αίματα στα πεζοδρόμια

«τι σε νοιάζει, μού ‘λεγαν,

θα βρεις το μπελά σου – τσιμουδιά, σώπα».

Αργότερα φώναζαν οι προϊστάμενοι:

«μη χώνεις τη μύτη σου παντού,

κάνε πως δεν καταλαβαίνεις, και σώπα».

Παντρεύτηκα κι έκανα παιδιά και τα ‘μαθα να σωπαίνουν.

Ο άντρας μου ήταν τίμιος κι εργατικός

κι ήξερε να σωπαίνει.

Είχε μάνα συνετή που του έλεγε «σώπα».

Στα χρόνια τα δίσεχτα οι γείτονες με συμβούλευαν:

«μην ανακατεύεσαι, πες πως δεν είδες τίποτα και σώπα».

Μπορεί να μην είχαμε με δαύτους γνωριμία ζηλευτή

μας ένωνε όμως το «σώπα».

Σώπα ο ένας, σώπα ο άλλος, σώπα οι επάνω, σώπα οι κάτω,

σώπα όλη η πολυκατοικία και όλο το τετράγωνο.

Σώπα οι δρόμοι οι κάθετοι κι οι δρόμοι οι παράλληλοι.

Κατάπιαμε τη γλώσσα μας.

Στόμα έχουμε και μιλιά δεν έχουμε.

Φτιάξαμε το σύλλογο του «σώπα»,

και μαζευτήκαμε πολλοί,

μια πολιτεία ολόκληρη, μια δύναμη μεγάλη

αλλά μουγκή!

Πετύχαμε πολλά και φτάσαμε ψηλά, μας δώσανε παράσημα

κι όλα πολύ εύκολα, μόνο με το «σώπα».

Μεγάλη τέχνη αυτή, το «σώπα».

Μάθε το στα παιδιά σου, στη γυναίκα σου, στην πεθερά σου

κι αν νιώθεις την ανάγκη να μιλήσεις, ξερίζωσε τη γλώσσα σου

και κάν’ την να σωπάσει.

Κόψ’την σύρριζα.

Πέταχ ‘την στα σκυλιά.

Το μόνο άχρηστο όργανο απ’ τη στιγμή

που δεν το μεταχειρίζεσαι σωστά.

Δεν θα ‘χεις έτσι εφιάλτες, τύψεις κι αμφιβολίες.

Δεν θα ντρέπεσαι τα παιδιά σου

και θα γλιτώσεις απ’ το βραχνά

να μιλάς χωρίς να μιλάς

να λες «έχετε δίκιο, είμαι με ‘σας».

Αχ, πόσο θα ‘θελα να μιλήσω ο κερατάς

και δεν θα μιλάς,

θα γίνεις φαφλατάς,

θα σαλιαρίζεις αντί να μιλάς.

Κόψε τη γλώσσα σου, κόψ’ την αμέσως.

Δεν έχεις περιθώρια. Γίνε μουγκός.

Αφού δε θα μιλήσεις, καλύτερα να το τολμήσεις

κόψε τη γλώσσα σου.

Για να ‘σαι τουλάχιστον σωστός

στα σχέδια και τα όνειρά μου

ανάμεσα σε λυγμούς και παροξυσμούς

κρατώ τη γλώσσα μου

γιατί νομίζω πως θα ‘ρθει η στιγμή

που δε θ’ αντέξω

και θα ξεσπάσω και δε θα φοβηθώ και θα ελπίζω

και κάθε στιγμή το λαρύγγι μου θα γεμίζω μ’ έναν φθόγγο

μ’ έναν ψίθυρο μ’ ένα τραύλισμα με μια κραυγή

που θα μου λέει: ΜΙΛΑ!

Τόνι Αγκαστινιώτης

18 Δεκεμβρίου 2022

Sus konuşma

Şiddetsiz gerçekleştiği için kadife adı verilen devrimler oldu. Halk, hükümete karşı kitlesel tepki gösterdi ve hükümet kan akmadan devrildi. Pek çok kişinin anlamayabileceği şey, kadife darbelerin de olduğudur. Tankları sokağa çıkarmadan ve halka şiddet uygulamadan, yasama ve yargı gücünü kullanarak, halka dayatma yapıyorlar ve iktidara karşı çıkan her türlü demokratik sesi susturuyorlar.

Gazetecilerin ve muhalif siyasetçilerin yönetime karşı görüşlerini özgürce ifade ettikleri için tehdit edildiklerini, hatta hapse atıldıklarını gördüğünüzde, o zaman kadife darbenin geldiğini ve haber almadığınızı bilirsiniz. Şimdi artık tuzağa düştük. Her köşe başında kameralar ve yüksek teknoloji casusluk sistemleri… Huzur içinde tek bir porno filmi izleyemezsiniz. Şimdi tarih takip sistemine hem sessizlik hem de ses kaydı yapılıyor.

O yüzden rahmetli Aziz Nesin’in “Sus konuşma” şiirini halkın da duyması ümidiyle yönetime ithaf ediyorum.

Sus konuşma

Sus, konuşma, ayıptır

Kes sesini, kapa çeneni

Ve sonunda

Söz gümüşse

Sükut altındır.

Çocukluğumdan beri duyduğum

İlk kelimeler, ilk sözler

Ağladım, güldüm, oyandım

Bana “sus” dediler.

Okulda gerçeğin yarısını benden gizlediler

Ve bana “seni ilgilendirmez, sus!” dediler.

Aşık olduğum ilk erkek beni öptü

Ve bana “bak, hiçbir şey söyleme ve sus!” dedi.

Kes sesini, konuşma, sus.

Ve bu yirmili yaşlarıma kadar sürdü.

Söz büyüğün, su küçüğündü.

Kaldırımlarda kan gördüm

Bana “sana ne?

Başın belaya girecek, sus” dediler.

Daha sonra büyüklerim

“Her şeye burnunu sokma,

Anlamıyormuş gibi yap ve sus” dediler.

Evlendim, çocuklarım oldu ve onlara susmayı öğrettim.

Kocam dürüst ve çalışkandı.

Ve susmayı biliyordu.

Ona “sus” diyen akıllı bir annesi vardı.

Aradan geçen yıllarda komşular bana şu tavsiyeleri verdiler:

“Karışma, bir şey görmediğini söyle ve sus."

Bizi birleştiren gıpta edilecek bir tanışıklığımız olmayabilir

Ancak “sus”.

Biri sussun, öteki sussun, yukarıdaki sussun, aşağıdaki sussun,

Tüm apartman, tüm blok sussun.

Dikey yollar ve paralel yollar sussun.

Dilimizi yuttuk.

Ağzımız var, ama dilimiz yok.

“Sus” derneği kurduk ve

Çoğumuz orada toplandık.

Büyük bir devlet, büyük bir güç

Ancak dilsiz!

Çok şey başardık ve zirveye ulaştık, bize ödüller verdiler.

Sadece “susmakla” her şey çok kolay...

“Susmak” büyük bir sanattır.

Bunu evlatlarınıza, karınıza, kaynananıza öğretin.

Ve konuşma ihtiyacı hissedersen, dilini kopar

Ve onu sustur.

Onu kökünden kes.

Köpeklere at.

Onu doğru kullanmadığın için

Gereksiz tek organ.

Böylece kâbuslar, vicdan azapları ve kuşkular yaşamazsın.

Çocuklarından utanmayacaksın

Ve karabasandan kurtulacaksın

Konuşmadan konuşacaksın

Ve “haklısınız, yanınızdayım” diyeceksin.

Ah, söverek konuşmayı ne kadar isterdim,

Ve konuşmayacaksın,

Palavracı olacaksın,

Konuşmak yerine salyaların akacak.

Dilini kes, onu hemen kes.

Sınırın yok. Dilsiz ol.

Madem konuşmayacaksın, iyisi mi cesaret edip

Dilini kes.

En azından doğru ol

Planlarımda ve hayallerimde

Hıçkırıklar ve öfkeler arasında

Dilimi tutuyorum

Çünkü dayanamayacağım

Anın geleceğini düşünüyorum

ve aniden patlayacağım ve korkmayacağım ve umut edeceğim

Her an boğazım sesle dolacak,

Bir fısıltı ile bir kekeleme ile bir haykırış ile

Dolacak ve bana şunu diyecek: KONUŞ!

Toni Agastiniotis

18 Aralık 2022