Στην σκιά της διχοτόμησης

Η Κύπρος μας, σαν καράβι ανεμοδαρμένο σε ανάρηχα νερά, δεν ξέρεις πότε θα πιαστεί μόνιμα τον πάτο. Μια χούφτα λοστρόμοι κάνουν τους καπετάνιους κι αντί να το οδηγείτε σε ασφαλές λιμάνι, βιώνει μια ακατάπαυστη διαμάχη για το ποιος θα ελέγχει το πηδάλιο και ποιοι θα πάρουν τις καλύτερες καμπίνες. Το αποτέλεσμα είναι να  κοιμάται ο λαός στα αμπάρια και δέκα εύπορες οικογένειες που ζουν στην πρώτη θέση, φροντίζουν να κρατούν το καράβι σε μια μόνιμη ανταρσία. Πιστοί στον μακιαβελικό ρητό «διαίρει και βασίλευε», οι πρωτοθεσιτές «χορηγοί» ελέγχουν από πηδάλιο μέχρι τα αφορολόγητα.

Ο νέος λοστρόμος, ο Νίκος Χριστοδουλίδης, που του ανατέθηκε το πηδάλιο και θα παίζει το ρόλο του καπετάνιου για την επόμενη πενταετία, ήταν ο μόνος που δεν αποκάλυψε τους χορηγούς της καμπάνιας του. Ακούγετε ότι τον στήριξαν οικονομικά Ρώσσοι μεγιστάνες και Εκκλησία, αλλά αυτό ίσως να μην το μάθουμε ποτέ. Η άρνηση του να δημοσιοποίηση τα στοιχεία των χορηγών από μόνη της λέει πολλά. Το σίγουρο είναι πως τον στήριξαν δημόσια οι βιομήχανοι και η οικονομική ελίτ. Αν και οι θέσεις του στην οικονομία ήταν ξεκάθαρα υπέρ των εργοδοτών και των τραπεζών και ενάντια στα συμφέροντα των εργαζομένων -δεν το απέκρυψε- εντούτοις ψηφίστηκε κι από τους μισούς μεροκαματιάρηδες των οποίων τα συμφέροντα τους θα πληγούν από την εκλογή του. Θαρρώ πως με τα χρόνια ιδρυματοποιηθήκαμε στην μιζέρια του αμπαριού και φοβόμαστε να διεκδικήσουμε καθαρό αέρα.

Πρέπει όμως να δούμε και τις πολιτικές δυνάμεις που τον υποστήριξαν, γιατί αυτό αφορά και την στάση του στο Κυπριακό ζήτημα. Όλο το απορριπτικό στρατόπεδο της δεξιάς και οι «τσολιάδες» της ακροδεξιάς, που ποτέ δεν αποδέχθηκαν κανένα σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού, στήριξαν τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Είχε φυσικά και την στήριξη του μέντορα του, Νίκο Αναστασιάδη, του πρώτου ελληνοκύπριου λοστρόμου στην ιστορία που έβαλε στο τραπέζι την λύση δυο κρατών. Φυσικά η μόνη του έγνοια του Αναστασιάδη ήταν να αποφύγει την δίωξη του για διαφθορά.

Μισό αιώνα τώρα ζούμε στην σκιά της διχοτόμησης. Μιας διχοτόμησης που δεν επιβλήθηκε με την ψήφο του λαού, αλλά με την δύναμη των όπλων, που όμως συντηρείτε με την δύναμη της ψήφου. Η γυμνή αλήθεια είναι πως και στις δυο κοινότητες αυτή τη στιγμή η δεξιά υπερισχύει. Το να πιστεύει κανείς ότι με Χριστοδουλίδη και Τατάρ υπό την σκιά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα έρθει επανένωση του νησιού, είναι σαν να πιστεύεις σε μια ακραία θεωρία συνωμοσίας, εκτός αν αποδεχθούμε την λύση των δυο κρατών.     

Δυνάμεις που υποστήριξαν την εκλογή του Χριστοδουλίδη, αποκαλούν εμάς που πιστεύουμε στην λύση και στηρίζουμε τις δικοινοτικές επαφές, ως προδότες και τουρκόσπορους. Μας απειλούν μας βρίζουν και κάποιοι ζητούν ακόμα και το κλείσιμο των οδοφραγμάτων. Ναι, τον Χριστοδουλίδη των στήριξαν και οι σούπερ πατριώτες, αυτοί που τα γκράφιτι τους στους τοίχους είναι ναζιστικοί σταυροί και συνθήματα όπως «ΕΟΚΑ Β ξαναχτύπα» και ο «Γρίβας ζει».  Με ένα τέτοιο συνονθύλευμα να περιμένει κανείς επανένωση, είναι σαν να περιμένει τον Godot του Μπέκετ. 

Δεν περιμένω πλέον λύση από τα πάνω. Μισό αιώνα οι πολιτικοί μιλούν και παραμιλούν χωρίς κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Όταν πει ο ένας Ναι θα πει ο άλλος Όχι. Αν δεν αποφασίσει ο λαός να βγει απ΄ τα αμπάρια και να ανέβει να κατακτήσει την πρώτη θέση και το τιμόνι του πλοίου, ποτέ δεν θα λυθεί το Κυπριακό.

Οι εκλογές τέλειωσαν, τώρα τι; Με ρώτησε ένας φίλος. «Τώρα ξεκινούν τα καρναβάλια».

Τόνι Αγκαστινιώτης

26 Φεβρουαρίου 2023

Bölünmenin gölgesinde

Kıbrıs’ımız, dalgalı sularda rüzgârın savurduğu bir gemi gibi, kalıcı olarak ne zaman dibe vuracağını asla bilemezsin… Bir avuç baş tayfa gemiye kaptanlık yapar ve gemiyi güvenli bir limana yönlendirmek yerine, dümeni kimin kontrol edeceği ve en iyi kamaraları kimin alacağı konusunda hiç bitmeyen bir kavga yaşanır… Sonuç olarak, halk ambarlarda uyur ve ilk kamarada yaşayan on varlıklı aile, gemiyi sürekli bir kargaşa içinde tutmaya çalışır… Makyavelist “böl ve yönet” sözüne sadık kalan ilk sıradaki “sponsorlar” dümenden duty free’ye kadar her şeyi kontrol ederler…

Dümene geçen ve önümüzdeki beş yıl boyunca kaptan rolünü oynayacak olan yeni baş tayfa Nikos Hristodulidis, seçim kampanyasının sponsorlarını açıklamayan tek kişi idi. Hristodululdis’in mali olarak Rus zenginler ve Kilise tarafından desteklendiği söyleniyor, ancak bunu belki de hiçbir zaman öğrenemeyeceğiz. Hristodulidis’in seçim sponsorlarının ayrıntılarını açıklamayı reddetmesi bile başlı başına çok şey anlatmaktadır. Kesin olan şey, sanayicilerin ve ekonomik elitlerin alenen onu desteklediğidir. Ekonomi konusundaki tezleri, işverenlerin ve bankaların lehine, işçilerin çıkarları aleyhine olmasına rağmen -bunu hiç saklamadı- yine de seçilmesiyle çıkarları zarar görecek olan gündelikçi işçiler tarafından da desteklendi. Yıllar geçtikçe, yaşadığımız ambarın sefaletinde kurumsallaştığımızı ve temiz hava almaktan korktuğumuzu söyleyebilirim...

Ancak onu destekleyen siyasi güçlere de bakmalıyız, zira bu onun Kıbrıs konusundaki duruşu ile de alakalıdır. Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin hiçbir planı asla kabul etmeyen sağın tüm retçi cephesi ve aşırı sağın “Tsoliades’leri” Nikos Hristodulidis’i destekledi. Tabii ki, tarihte iki devletli çözümü masaya koyan ilk Kıbrıs Rum baş tayfa, akıl hocası Nikos Anastasiadis’in de desteğini aldı. Anastasiadis’in tek kaygısı elbette, yolsuzluktan yargılanmaktan kaçınmaktı.

Yarım asırdır bölünmenin gölgesinde yaşıyoruz. Halkın oyuyla değil, silah gücüyle dayatılan, ancak oy gücüyle sürdürülen bir bölünme... Çıplak gerçek şu ki, şu anda her iki toplumda da sağ üstün durumdadır. Recep Tayyip Erdoğan’ın gölgesindeki Hristodulidis ve Tatar ile adanın yeniden birleşeceğine inanmak, aşırı bir komplo teorisine inanmak gibidir. Meğerki iki devletli çözümü kabul edelim…

Hristodulidis’in seçilmesini destekleyen güçler, çözüme inanan ve iki toplumlu temasları destekleyen bizlere, vatan haini ve Türk tohumu diyorlar. Bizi tehdit ediyorlar, bize küfrediyorlar, hatta bazıları barikatların kapatılmasını istiyor. Evet, Hristodulidis’i, duvarlara Nazi haçları çizen, “EOKA B Tekrar Vur” ve “Grivas yaşıyor” gibi sloganlar yazan süper vatanseverler de destekledi. Böylesi bir arapsaçı durumla, yeniden birleşmeyi beklemek, Beckett’in Godot’sunu beklemek gibidir.

Artık yukarıdan bir çözüm beklemiyorum. Yarım asırdır politikacılar özlü hiçbir sonuç olmadan konuşuyorlar. Biri “evet” dediğinde, diğeri “hayır” diyecektir. Halk ambarlardan çıkıp geminin ilk kamarasını ve dümenini ele geçirmeye karar vermezse, Kıbrıs sorunu asla çözülmeyecektir.

Bir arkadaşım, “seçimler bitti, şimdi ne olacak?” sorusunu sordu.  “Karnaval şimdi başlıyor.”

Toni Agastiniotis

26 Şubat 2023