«Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΧΕΙ ΗΔΗ ΑΡΧΙΣΕΙ ΝΑ ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΑ»

Economist Intelligence Unit

Μια μεγάλη κρίση απειλεί τους λαούς. Ποιος θα δώσει λύση;

του Σωτήρη Βλάχου

Πραγματικά αδιέξοδα

Το Economist Intelligence Unit καταγράφει την ευρωπαϊκή κρίση με τα πιο μελανά χρώματα. Το Economist Intelligence Unit αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά αστικά επιτελεία - από τους ελάχιστους που πρόβλεψαν την κρίση του 2008. Δεν ωραιοποιούν τις καταστάσεις. Τις καταγράφουν και προσπαθούν να δώσουν διέξοδο.  Αυτή τη φορά δεν φαίνονται καθόλου αισιόδοξοι. Το αντίθετο μάλιστα.

Μαζί με την οικονομική κρίση, τεράστιο πρόβλημα θεωρούν και την κάλυψη των αναγκών σε ενέργεια σε ολόκληρη την ΕΕ. Σοβαρές ελλείψεις θα παρουσιαστούν πριν ακόμα την άνοιξη, προσθέτοντας και αυτό σε όλα τα άλλα προβλήματα που δημιουργεί η κρίση. Οι ρωσικοί αγωγοί έχουν κλείσει τις στρόφιγγες την ίδια στιγμή που «η μέγιστη δυνατότητα μη ρωσικών εισαγωγών στην Ευρώπη έχει αυξηθεί μόνο ελαφρώς και περαιτέρω νέες αυξήσεις στην εισαγωγική ικανότητα έρχονται με δυσκολία». (EIU)

Χωρίς ρωσικές εισαγωγές όμως, «ακόμη και αν οι αποθήκες φυσικού αερίου ήταν πλήρεις και η μείωση της ζήτησης ήταν επιτυχής, η ευρωπαϊκή αποθήκευση φυσικού αερίου πιθανότατα θα έφτανε σχεδόν στο μηδέν μέχρι τις αρχές του 2023».

Η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου που τόσο επιδιώκει η ΕΕ, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι είναι στόχος που επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό. Όχι όμως λόγω εξοικονόμησης από αχρείαστη ή υπερβολική χρήση της αλλά «από κλάδους έντασης ενέργειας και φυσικού αερίου, όπως τα χημικά, ο χάλυβας, τα κεραμικά, η κατασκευή άλλων υλικών και τα λιπάσματα που περιορίζουν την παραγωγή ή κλείνουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα».  «Η βιομηχανική παραγωγή έχει ήδη αρχίσει να μειώνεται κατακόρυφα σε αυτούς τους τομείς».

Τα πραγματικά διλήμματα και οι Γερμανικές προοπτικές

Η πίεση που εξασκεί η πρωτόγνωρη αυτή κρίση θα είναι τέτοια που θα βάζει πια άμεσα τα διλήμματα στις επιχειρήσεις «σχετικά με το εάν θα παραμείνουν σε αδράνεια, θα μετεγκατασταθούν ή θα προχωρήσουν σε αφερεγγυότητα ή θα παράγουν αγαθά σε μη οικονομική τιμή».

«Γερμανικοί βιομηχανικοί όμιλοι έχουν προειδοποιήσει ότι σταθερά υψηλές τιμές ενέργειας θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην «αποβιομηχάνιση της Γερμανίας». Το ακούμε πια και αυτό. Η περηφάνεια της Γερμανίας, της ίδιας της ΕΕ, η περιβόητη γερμανική βιομηχανία, βρίσκεται σε πραγματικό κίνδυνο να βάλει λουκέτο. Δεν το λέει ένας αριστερός αναλυτής, μια αριστερή ομάδα ή κόμμα που «καίγεται» να δει το τέλος του γερμανικού καπιταλιστικού ονείρου. Το λέει το Economist Intelligence Unit.

Ταυτόχρονα, «Αυτοκινητοβιομηχανίες στην Ανατολική Ευρώπη απείλησαν να μεταφέρουν την παραγωγή τους στη νότια Ευρώπη, όπου το ενεργειακό κόστος είναι χαμηλότερο ή εντελώς εκτός της περιοχής. Περισσότερες βιομηχανίες είναι πιθανό να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους».

Η απειλή του χρέους ξανά στο προσκήνιο

Για χρόνια το ύψος του χρέους αποτέλεσε τον μπαμπούλα /σύμμαχο για να περάσουν μια χωρίς προηγούμενο αντιλαϊκή πολιτική περικοπών σ όλα τα επίπεδα. Μετά από περισσότερο από μια δεκαετία περικοπών, το χρέος δεν έχει με κανένα τρόπο αντιμετωπιστεί, την ίδια ώρα που η προσπάθεια να ενισχυθούν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις σε αυτή την κρίσιμη περίοδο το εκτοξεύει ξανά:

«Μετά την κρίση του κορωνοϊού, αυτό (η προσπάθεια ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων) θα αυξήσει περαιτέρω το βάρος του χρέους στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες σε επίπεδα ρεκόρ ‘σε καιρό ειρήνης’ και θα δημιουργήσει ανησυχία για τη βιωσιμότητα του χρέους καθώς αυξάνονται τα επιτόκια».

Αυξάνουν τα επιτόκια για να κάνουν τα δάνεια πιο ακριβά, για να περιορίσουν έτσι κατανάλωση και επενδύσεις. Στόχος είναι να ελέγξουν τον πληθωρισμό. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος μέσα σε αυτό που ονομάζεται ελεύθερη αγορά. Ότι αυτό συμβαίνει σε μια εποχή κρίσης που χρειάζεται ακριβώς το αντίθετο για να υπάρξει ανάπτυξη, αποτελεί την πιο αξεπέραστη αντίφαση της εποχής.  Αυξάνοντας τα επιτόκια, το κόστος δηλαδή τους χρέους που ήδη θεωρείται αβάστακτο, ανοίγουν  ακόμα ένα τεράστιο κεφάλαιο: Ποιο ύψος χρέους μπορεί να αντέξει το σύστημα;

Τα αδιέξοδα είναι τεράστια. Μια σειρά επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη - και σίγουρα πολύ περισσότερο σε άλλες χώρες του πλανήτη - βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας:

«Οι εταιρείες ζόμπι μπορεί να ωθηθούν στα άκρα…»

‘Όταν μιλούν για εταιρείες ζόμπι αναφέρονται σε  «μη παραγωγικές και συχνά χρεωμένες εταιρείες που παραμένουν φερέγγυες λόγω του εξαιρετικά χαμηλού κόστους εξυπηρέτησης του χρέους…».

Ο συνδυασμός όμως «των αυξανόμενων επιτοκίων (κόστος δανεισμού) και του αυξανόμενου κόστους εισροών (πρώτες ύλες) μπορεί τελικά να ωθήσει πολλές από αυτές τις εταιρείες ζόμπι σε αφερεγγυότητα, οδηγώντας σε ένα κύμα πτωχεύσεων».

Αυτά αναφέρει το Economist Intelligence Unit. Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε ποιος και τι άλλο έχει να πει.

Σωτήρης Βλάχος

7 Ιανουαρίου 2023