Όταν το κράτος "ευλογεί τα γένεια" του Αρχιεπισκόπου

Συμφωνία διαπλοκής και διασπάθισης δημόσιου χρήματος

Μέσα στην πρόσφατη περίοδο, περίοδο επετείων, προεκλογικών debates και συνεντεύξεων, εξοντωτικής ακρίβειας, αστυνομικού εκφοβισμού και θεσμικού αυταρχισμού, η συμφωνία του κράτους με τον Αρχιεπίσκοπο σε σχέση με τη μεταστέγαση του Αρχιτεκτονικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Κύπρου στο κτήριο των σχολείων Φανερωμένης έμεινε στο απυρόβλητο από την κοινωνία και τους φορείς της. Πρόκειται για μια συμφωνία διάτρητη σε όλα τα επίπεδα, μία ακόμα εσπευσμένη κίνηση της κυβέρνησης να προλάβει να υλοποιήσει μία ακόμα πράξη διαπλοκής αλλά και διασπάθισης του δημόσιου χρήματος. Η συμφωνία αυτή, η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στη συνεδρία του στις 14/7/2022, επωάζεται στην πραγματικότητα από τον Απρίλιο του 2021 όταν πάρθηκε, ερήμην των πολιτών, η απόφαση για κλείσιμο των σχολείων Φανερωμένης.

Το όλο ζήτημα είναι τεράστιο, και οι αντιδράσεις πολλαπλές, και δεν θα απασχολήσουν αυτό το άρθρο, το οποίο θα επικεντρωθεί στην πρόσφατη συμφωνία. Αξίζει ωστόσο να τονιστεί ότι οι κατά καιρούς πληροφορίες για το οικονομικό μέρος της συμφωνίας δίνονταν με το σταγονόμετρο και, εν πολλοίς, διαστρεβλωμένες ώστε να εμφανίζονται ανώδυνες, ενώ το οικονομικό αποτέλεσε το κύριο αίτιο για την απόφαση διάλυσης των σχολείων για τα οποία - να το θυμόμαστε - η αρχιεπισκοπή ΔΕΝ έπαιρνε ενοίκιο. Άλλωστε, κάτι που "ξέχασαν" και ο αρχιεπίσκοπος και η πολιτεία, είναι πως το κτήριο ΔΕΝ ανήκει στην Αρχιεπισκοπή αλλά είναι "ιδιοκτησίας της Ενορίας Παναγίας Φανερωμένης", όπως και ρητά αναφέρεται στο "Μνημόνιο συναντίληψης μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Δήμου Λευκωσίας, του Πανεπιστημίου Κύπρου, της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου για ανάπλαση και αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας".

Περί ενοικίου:

1. Μακροχρόνια μίσθωση του κτηρίου για περίοδο 25 ετών με δικαίωμα τριών ανανεώσεων.
2. Η Αρχιεπισκοπή θα εισπράττει από το κράτος ενοίκιο €160.000 τον χρόνο, το οποίο θα αυξάνεται κάθε δύο χρόνια κατά 5%.
3. Για τα τρία πρώτα χρόνια, κατά τα οποία θα γίνεται η ανακαίνιση, η Αρχιεπισκοπή θα εισπράττει ενοίκιο €80.000 τον χρόνο από το κράτος.
4. Στο τέλος κάθε περιόδου μίσθωσης, δηλαδή κάθε 25 έτη, και αν ανανεώνεται η μίσθωση, το ενοίκιο θα αναπροσαρμόζεται με βάση τις τιμές αγοράς.

Σχόλια:

• Αυτή η συμφωνία ουσιαστικά μας παγιδεύει για 100 χρόνια
• Μέχρι τον 25ο χρόνο το ενοίκιο θα έχει φτάσει στα €273.655 τον χρόνο
• Θα πληρώνουμε ενοίκιο στην Αρχιεπισκοπή ΚΑΙ κατά την περίοδο που θα της ανακαινίζουμε το κτήριο.
• Με την αναζωογόνηση της εντός των τειχών πόλης (μέρος της οποίας θα πληρώσουμε ως φορολογούμενοι) θα αυξηθούν οι τιμές, όπως συμβαίνει παγκόσμια με τον "εξευγενισμό", και η  Αρχιεπισκοπή θα καρπωθεί την αύξηση με την αναπροσαρμογή του ενοικίου στη βάση των νέων τιμών αγοράς.

Προκαταβολή ενοικίων

Το κράτος θα  προκαταβάλει στην Αρχιεπισκοπή €1.119.749 ως μίσθιο για τα πρώτα 10 έτη.

Σχόλια:

• Το Δημόσιο θα πληρώσει ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΙΚΑ ΕΝΟΙΚΙΑ, ενώ οι κανόνες της Δημόσιας Υπηρεσίας είναι πως πληρώνονται μόνο εργασίες/υπηρεσίες που έχουν ολοκληρωθεί ή/και δαπάνες που έχουν ήδη γίνει.
• Το ποσόν των €1.119.749 δεν αντιστοιχεί σε ενοίκια 10 ετών, τα οποία χωρίς την αύξηση του 5% ανά διετία θα ήταν €1.360.000, ενώ με την αύξηση €1.438.020. Δεδομένου ότι σε καμία περίπτωση ο Αρχιεπίσκοπος δεν θα έκανε έκπτωση (ή λάθος), σημαίνει πως κάτι δεν είναι αλήθεια σε αυτό που δημοσιοποιήθηκε.

Κόστος ανακαίνισης

Το υπ. Συμβούλιο ΑΠΑΛΛΑΞΕ την Αρχιεπισκοπή από το κόστος των έργων έργα ανακαίνισης που υπολογίστηκε στα €6,9 εκατ., και το οποίο θα καλυφθεί από τα ευρωπαϊκά κονδύλια που θα εκταμιευθούν από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την αναζωογόνηση της εντός των τειχών πόλης της Λευκωσίας.

Σχόλια:

• Στο πολυδιαφημισμένο "Σχέδιο Αναζωογόνησης της εντός των τειχών Λευκωσίας" που ανακοινώθηκε πανηγυρικά τον φετινό Απρίλη, ο συνολικός προϋπολογισμός αυτού του "εξευγενισμού" είναι €40 εκ., από τα οποία τα €25 εκ (62.5%) θα προέρθουν από το Σχέδιο Ανάκαψης και Ανθεκτικότητας, άρα τα υπόλοιπα, από τον φορολογούμενο. (βλ.  https://www.pio.gov.cy/assets/pdf/other/ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ%20ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ%20ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ.pdf)

Καθώς η ανακαίνιση των κτηρίων των σχολείων είναι μέρος αυτού του Σχεδίου, είναι προφανές ότι και το δικό της κόστος θα καλυφθεί κατά 62.5% από το Ταμείο (άρα, τα 37.5% από τον φορολογούμενο), και όχι κατά 100% όπως γράφεται στη δημοσίευση της συμφωνίας της 14ης Ιουλίου 2022.

• Στο Σχέδιο (βλ. τον πιο πάνω σύνδεσμο) ο προϋπολογισμός ήταν €6 εκ., ενώ υπήρξαν και προηγούμενα δημοσιεύματα που ανάφεραν ότι το ποσό μπορεί να είναι και μικρότερο. ΤΩΡΑ, μέσα σε 4 μήνες, το ποσό ανέβηκε στα €6,9 εκ. (αύξηση 15%). Που σημαίνει και ότι ο φορολογούμενος θα πληρώσει €2,5 εκ. στα προσεχή τρία χρόνια για να ανακαινιστεί το κτίριο, του οποίου το ενοίκιο (βλ. πιο πάνω) θα συνεχίσει να πληρώνει για 100 χρόνια.
• Βασική ερώτηση είναι το κατά πόσο η Ε.Ε. γνωρίζει πως, είτε το 62.5% είτε το 100% αυτής της δαπάνης, θα παρθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης για να χρησιμοποιηθεί με ένα τέτοιο τρόπο, ο οποίος μάλιστα συνδέθηκε με το ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΣΧΟΛΕΙΩΝ.

Η αρχιεπισκοπή θα είναι ο φορέας υλοποίησης της ανακαίνισης - και το πανεπιστήμιο;;;

Η συμφωνία καθορίζει την Αρχιεπισκοπή ως τον φορέα υλοποίησης της ανακαίνισης και αναβάθμισης του κτηρίου των σχολείων Φανερωμένης για στέγαση του αρχιτεκτονικού τμήματος του Πανεπιστημίου Κύπρου, "ακολουθώντας τις νενομισμένες διαδικασίες που προκύπτουν από το εθνικό και κοινοτικό πλαίσιο".  

Σχόλια:

• Αρχικά και μέχρι και πριν μερικούς μήνες, και προβλέπετο και ήταν εκ των ων ουκ άνευ ότι φορέας υλοποίησης θα ήταν το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Κάποια στιγμή διαβάσαμε στον τύπο ότι "Το Πανεπιστήμιο θα αναλάμβανε και την προκήρυξη των προσφορών για την αποκατάσταση του κτηρίου, αλλά λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών που απαιτούνται στα έργα του δημόσιου τομέα κρίθηκε πιο αποδοτικό, ως προς τις διαδικασίες κατακύρωσης τους, να αναλάβει τη διαδικασία η Αρχιεπισκοπή". Δηλαδή, μας προετοίμαζαν ότι θα πάρει τον πλήρη έλεγχο η Αρχιεπισκοπή, με τη δικαιολογία ότι οι διαδικασίες του δημόσιου τομέα είναι "χρονοβόρες", και μάλιστα όταν οι εργασίες θα ξεκινήσουν σε 2-3 χρόνια από το κλείσιμο του σχολείου!  Τώρα διαβάζουμε ότι "η ανάθεση της υλοποίησης του έργου στην Αρχιεπισκοπή, που είναι και ο ιδιοκτήτης του κτηρίου, αποτελεί καλύτερη λύση για την άμεση προώθηση των κατασκευαστικών εργασιών του έργου και έγκαιρη επίτευξη του σχετικού στόχου του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας...). Δηλαδή και θα προπληρωθεί και θα παίρνει ενοίκια και θα την πληρώσουμε για την ανακαίνιση και, τελικά, θα την κάνει όπως θέλει (και όπως της συμφέρει!).
• Πριν την τελική συμφωνία, είχε επίσης δημοσιευτεί ότι: "Τις εργασίες αποκατάστασης θα παρακολουθήσει ομάδα του Πανεπιστημίου και συγκεκριμένα πολιτικός μηχανικός, αρχιτέκτονας και τεχνικός". Ούτε αυτό, λοιπόν, δεν θα γίνει. Η Αρχιεπισκοπή ΔΕΝ θέλει ομάδα του Πανεπιστημίου, αλλά μόνο δικούς της.
• Σε σχέση με τα πιο πάνω, το Πανεπιστήμιο δεν είναι άμοιρο ευθυνών. Δεν έγινε ερήμην του η μεθόδευση της συμφωνίας. Δύσκολο να το καταλάβει κανείς και να το δικαιολογήσει.

Και μερικές ερωτήσεις ως επίλογος

• Στην εξουσιοδότηση από το υπ. Συμβούλιο του υπ. Οικονομικών να υπογράψει εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας τη συμφωνία μίσθωσης, υπάρχει και μια "ουρά": "επιφέροντας τυχόν αλλαγές σε αυτή που κριθούν σκόπιμες χωρίς την επαναφορά του θέματος στο Υπουργικό Συμβούλιο". Τι να σημαίνει άραγε;
• Ποιος είναι τελικά ο θεσμός που οφείλει να ελέγχει τις συμφωνίες και να καταγγέλλει τη διασπάθιση δημόσιου χρήματος; Τι κάνει τώρα; Διακοπές, ή ασχολείται με... "κυνήγι μαγισσών";
• ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ επιτέλους "Εκκλησιαστική περιουσία"; Πού την βρήκε η Εκκλησία, με ποιους κόπους την απόκτησε; Ποιος θα τολμήσει επιτέλους να αγγίξει αυτό το μέγα ζήτημα;

Μερόπη Τσιμίλλη-Μιχαήλ

8 Αυγούστου 2022